Cờ tướng được coi là một trong những môn thể thao trí tuệ mà ở đó bạn có thể thắng, thua thậm chí là hòa khi đấu với đối thủ của mình. Sẽ có rất nhiều cảm xúc khó tả khi bạn đạt được chiến thắng, nhưng kể cả như vậy sẽ có nhiều lần bạn không tránh khỏi sự thất bại…dĩ nhiên trong cuộc sống có chiến thắng thì phải có thất bại, nhưng chẳng có ai thích thua cuộc cả (tôi cũng vậy). Trong cờ tướng không hề có khái niệm may mắn (hoặc rất ít), điều duy nhất để nâng cao trình độ của mình chỉ có thông qua việc học hỏi một cách có hệ thống mà thôi.
Nếu chúng ta thực hiện phân tích một ván cờ tướng bình thường hay kể cả các trận đấu quốc tế đều có thể nhận ra rằng chúng bao gồm 3 phần: khai cuộc, trung cuộc và tàn cuộc.
Hầu hết các trận đấu đều kéo dài cho đến tàn cuộc, trừ khi đối thủ của bạn là đại kiện tướng thế giới hoặc bạn đang say hay đang phê hoặc là do bất kỳ thứ gì không liên quan khi đang chơi game, hiếm có game nào kết thúc ngay từ khi khai cuộc hoặc trung cuộc.
Khai cuộc:
Khai cuộc trong cờ tướng thường trong vòng 10 – 15 nước đầu tiên với mỗi người, và tổng khoảng 20-30 nước. Điều cần làm khi khai cuộc là chơi theo chiến thuật bạn thích, hy vọng rằng đối phương sẽ không biết hoặc không thích ứng được với nó (không có nghĩa là bạn sẽ nhìn thấy họ quằn quại trong đau khổ và thất bại ngay từ đầu đâu nhé!)
Thường thì, đỏ tiên và sẽ có 0,5 – 1 nước ưu thế hơn so với đen. Bởi vậy, mục tiêu của đỏ khi khai cuộc là phải chiếm được quyền chủ động nhằm tăng ưu thế của bạn (cả về chất và lượng) trước khi tiến vào trung cuộc. Ngược lại, quân đen sẽ bị tụt về sau khoảng 0.5-1 nước, phải hướng tới việc triệt triêu ưu thế của đỏ và đợi thời cờ để lật ngược thế cờ. Có nhiều chiến thuật có thể triển khai nhưng chìa khóa tất yếu trong khai cuộc phải là:
Đối với bên đỏ phải tăng số nước anh ta có so với bên đen
Đối với bên đen là giảm số nước bị bỏ lại sau
Có rất nhiều bài viết về nguyên tắc trong khai cuộc cờ tướng, nhưng tôi sẽ chỉ giới thiệu những nguyên tắc cơ bản nhất:
Nên:
1. Cố gắng đi các quân trọng yếu (tượng, pháo, mã) nhằm kiểm soát những vị trí quan trọng trên bàn cờ càng sớm càng tốt. Đây là tiên quyết quan trọng nhất.
2. Cố gắng đừng đề mất những nước đi hiệu quả khi tiến hành đổi quân. Chẳng hạn nếu tôi cần 3 nước để để đưa quân Xe của tôi đến vị trí thuận lợi, việc tôi đem đổi với quân xe đối phương khi mà mới chỉ đi có một nước là không sáng suốt. Còn 2 nước nữa và tôi bị mất rất nhiều lợi thế khi tiến hành đổi quân. Sự hiệu quả có thể tính toán một từ trước và sẽ được đề cập đến sau.
3. Cố gắng tăng tính hiệu quả của mỗi quân cờ và cố ĐỪNG để tạo ra bất kỳ nước đi lãng phí nào.
4. Cẩn trọng với mục đích của mình khi thực hiện mỗi nước đi. Đặt cùng một quân cờ vào cùng một vị trí nhưng sai mục đích có thể gây ra những kết cục thảm thương.
Những việc ĐỪNG bao giờ thử:
1. Không bao giờ sử dụng một quân duy nhất quá nhiều lần
2. Không bao giờ triển khai quân Xe quá muộn trong khai cuộc. Đừng có mang quân Mã lên hàng tuyến địch quá sớm mà không chuẩn bị sẵn nước lùi. Tương tự với quân Xe
3. Không bao giờ để mất lợi thế về quân. Bởi vì nếu 1 quân bị mất khi đang chiếm thế thượng phong, bạn sẽ gặp rất nhiều khó khăn
Xem thêm: Cờ tướng nhập môn: Giá trị quân cờ